ĆWICZENIA NARZĄDÓW ARTYKULACYJNYCH
Ćwiczenia oddechowe:
- Ćwiczenia wdechu i wydechu – przy wdechu głowa uniesiona,
- Przy wydechu głowę opuszczamy,
Ćwiczenia poprawnego oddechu z zastosowaniem form zabawowych:
- Puszczanie baniek mydlanych
- Chłodzenie gorącej zupy na talerzu – dmuchanie ciągłym strumieniem
- Odtajanie zamarzniętej szyby – długie chuchanie
- Wypuszczanie pary przez lokomotywę: ff lub szszsz
Ćwiczenia warg:
- Dmuchanie na świeczkę, papier, watę – wargi ułożone w wąski lejek (jak do głoski U) lub w szeroki (jak do głoski SZ) lub jak przy wymowie głoski F (górne siekacze dotykają lekko dolnej wargi i są widoczne)
- Maksymalne oddalenie kącików ust (jak przy głosce I), zęby widoczne
- Nadymanie policzków („robimy piłkę z buzi”)
- Przepychanie powietrza wewnątrz jamy ustnej
- Nabranie powietrza do buzi („balonik”), a następnie powolne
- wydmuchiwanie („spuszczanie powietrza z balonika”)
- Nadymanie policzków, usta ściągnięte
Ćwiczenia języka:
- Mlaskanie: środkowa i przednia część języka „przykleja się” do podniebienia i opada na dno jamy ustnej)
- Wypychanie policzków językiem
- Oblizywanie dziąseł (pod wargami)
- Unoszenie rozluźnionego, szerokiego języka do góry , za zęby ( „niedbale” wymawiamy de-de, „naśladujemy dzidziusia”)
- „Koci grzbiet” czubek języka opiera się o dolne zęby, co powoduje uniesienie się środkowej części języka (głoski zmiękczone)
- Języczek wędrowniczek- czubek języka wędruje po dnie jamy ustnej, przy dolnych zębach, wewnętrznej stronie policzków, przy górnych siekaczach (strona wewnętrzna), dotyka na zmianę siekaczy, porusza się po podniebieniu w stronę gardła, w kierunku zębów, liczenie zębów, wysuwanie na brodę, do nosa, do lewego i prawego policzka, oblizuje wargi
Ćwiczenia podniebienia miękkiego i pierścienia zwierającego gardło:
- Energiczne unoszenie języka i żuchwy do góry, naciskanie na podniebienie miękkie tyłem języka
- Chrapanie na wdechu i wydechu (sen misia)
- Dynamiczne wymawianie połączeń głosek: ugu, uku, oko, ogo, uggu, uk-ku, ak-ka,ok.-ko
- Przy wymowie samogłosek: ziewanie, kaszel
- Obserwacja poruszającego się języczka w lusterku (ziewanie, głębokie oddychanie: wdech nosem, wydech ustami – usta ciągle otwarte; oddychanie tylko przez usta – nos zaciśnięty, lub oddychanie tylko nosem)
Ćwiczenia żuchwy:
- „Krówki na łące” – wykonywanie ruchów żujących (góra i dół, w obie strony), usta zamknięte, obserwacja w lustrze
- Wysuwanie i cofanie żuchwy (zęby chcą podrapać nos lub brodę)
- Przy otwartych ustach i położonym płasko języku na dnie jamy ustnej powoli poruszamy żuchwą do tyłu, przodu, w lewo i prawo
Ćwiczenia słuchowe:
- Rozpoznawanie źródła dźwięku, odszukiwanie go, np. Zegarka lub radia
- Nadawanie, odtwarzanie i różnicowanie głosów zwierząt i ptaków